De zwangerschap en bevalling, ze zijn niet alleen een prachtig begin van een nieuw leven, maar ook het fundament voor de slaap van je kindje. Duik mee in de wereld van geboortepatronen, waar de zaadjes voor het slaapgedrag, al lang voordat je baby zijn eerste glimlach laat zien, worden gezaaid.
In deze blog leg ik uit hoe geboortepatronen ontstaan en bespreek ik hoe 3 veelvoorkomende geboortepatronen het slapen van een kindje beïnvloeden.
Opmerking: iedere geboorte is anders. Er zijn meer dan 37 geboortepatronen die een wisselwerking op elkaar hebben. Om het slecht slapen van een kindje te begrijpen is het belangrijk om naar de gehele geboorte te kijken.
Belangrijk: geboortepatronen helpen om het (slaap)gedrag van een kindje te begrijpen. Niet om te zeggen dat iets fout is gegaan.
Wat is een geboortepatroon?
Dat is een gedragspatroon ontstaan vanuit ervaringen vanaf de periode rondom de conceptie tot kort na de geboorte. Alles in de natuur is voorgeprogrammeerd: zo komen krokussen in het voorjaar zonder hulp van buitenaf uit de grond, leggen vogels ieder jaar weer hun ei en weet een baby instinctief hoe hij geboren moet worden. Hoewel de meeste medische interventies noodzakelijk zijn, heeft inbreken in het natuurlijke geboorteproces op onbewust niveau effect op je gedrag.
Heeft een baby bewustzijn?
Nog steeds wordt door geboorteprofessionals gedacht dat een baby nauwelijks iets meekrijgt van de zwangerschap en geboorte omdat hij geen bewustzijn heeft. Op verstandelijk niveau klopt dat. Want het menselijk brein kan pas een aantal jaar na de geboorte herinneringen opslaan.
Echter laat onderzoek vanuit de ontwikkelingspsychologie en neurowetenschap zien dat er meerdere factoren meespelen in het ontwikkelen van gedrag namelijk, het celgeheugen en je onderbewustzijn; het reptielen- en zoogdieren brein.
Hoe werkt het celgeheugen
Om te kunnen overleven beschikt ons lichaam over celgeheugen. Ook eicellen hebben celgeheugen, wat later overgaat in lichaamsgeheugen. Dit is een overlevingsmechanisme zodat het lichaam kan reageren op stress of gevaar. Echter ontbreekt op dat moment nog het menselijk brein dat een ervaring kan opslaan of rationaliseren.
Hoe werkt het reptielen- en zoogdierenbrein?
Het reptielenbrein, ook wel het oerbrein werkt ook als overlevingsmechanisme zodat je kunt vechten, vluchten van bevriezen. Dit deel van het brein begint al te ontwikkelen tijdens de zwangerschap. Ervaringen tijdens de zwangerschap liggen al voor de geboorte opgeslagen in het reptielenbrein. Het zoogdierenbrein, dat begint te ontwikkelen rond 7 maanden zwangerschap, koppelt vervolgens emoties aan een gebeurtenis. Samen bepalen ze voor 95% ons onbewuste gedrag.
Mogelijk herken je dit bij jezelf? Dat je ineens heel boos, angstig of verdrietig wordt en achteraf niet kunt verklaren waarom? Dan is de kans groot dat dit een reactie was vanuit je onderbewuste. Pas als je bewust wordt uit welke gebeurtenis dit is ontstaan, kan je bewust een andere keuze maken.
Hoe ontstaan geboortepatronen?
Overweldigende ervaringen zoals stress, pijn en angst tijdens de zwangerschap en geboorte worden opgeslagen in je onderbewustzijn. Hoewel er op dat moment nog geen bewuste herinnering is, zullen je onderbewustzijn en je lichaam altijd reageren in een soortgelijke situatie, ook als achteraf blijkt dat deze helemaal niet levensbedreigend was.
De invloed van de zwangerschap het slapen
Bij aanhoudende misselijkheidsklachten, verdriet, zorgen of een drukke baan ervaart het lichaam stress. Het is moeilijk om stress te meten. Met je hoofd kun je bedenken dat het een beetje spanning was, terwijl het lichaam iets anders kan ervaren. In de huidige maatschappij is het niet de vraag of je stress hebt ervaren, maar hoeveel stress dit is geweest.
Ook stress wordt doorgegeven via de placenta. Omdat de foetus in de baarmoeder zich naast groeien en ontwikkelen ook voorbereid op de wereld buiten de baarmoeder, zal hij een wereld verwachten waar je op je hoede moet zijn. Hij zal na zijn geboorte alerter zijn en zich moeilijker overgeven aan slaap.
De impact van scheiding na de geboorte op het slapen
In de natuur overleeft een kindje niet zonder zijn moeder. Als een baby na de geboorte van zijn moeder gescheiden wordt, activeert dit het overlevingsmechanisme en wordt het kindje alerter. Door de hoge alertheid maakt het kindje adrenaline aan en dit belemmert de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Ook zal hij meer moeite hebben met afscheid nemen (van zijn moeder). Gaan slapen is afscheid nemen wat naast de alertheid het slapen beïnvloed.
De gevolgen van een ruggenprik op het slapen
Door een ruggenprik wordt de moeder uit het bevallingsproces gehaald omdat haar onderlichaam verdoofd is. Voor de baby is dit een beangstigende ervaring omdat de verbinding met de moeder wordt verstoord. Hierdoor heeft het kindje na de geboorte een grote behoefte aan verbinding met zijn moeder en slaapt onrustiger als deze verbroken is.
Conclusie
Een baby is geen onbeschreven blad; zijn gedrag en reactie op situaties worden al gevormd tijdens de zwangerschap. Hij is nog niet in staat om te relativeren en heeft geen herinnering aan deze ervaringen. Toch worden ze opgeslagen in zijn lichaam en brein, wat in soortgelijke situaties direct zijn overlevingsmechanisme zal activeren. Als een kindje in de overlevingsstand staat, kan het zich moeilijk ontspannen en overgeven aan slaap. Bewustwording van gedrag is de eerste stap naar een goede nacht. Pas een kindje zich gehoord en gezien voelt in zijn emotie kan hij beter tot rust komen.
Meer weten?
Ben je benieuwd geworden of jouw peuter door zijn geboorte slecht is gaan slapen? Neem dan vrijblijvend via dit linkje contact met mij op. Ik kijk graag met je mee!
Bronnen
Wolynn, Mark. (2022). Het is niet met jou begonnen. Uitgeverij AnkhHermes. Utrecht, NL
Ruppert, Franz. (2017). Vroegkinderlijk trauma. Uitgeverij Mens!. Eeserveen, NL.
Lipton, Bruce H. (2008). De biologie van de overtuiging. Uitgeverij AnkhHermes. Utrecht, NL
